De onde veu a necesidade de facer esta película?
Cando fago unha película o que eu sempre busco é transformarme con ela. Que me sirva de montura para “viaxar”, en diferentes niveis. Tiven por campo de estudo e de práctica o Sufismo, grazas ao cal puiden gozar de viaxes, encontros e experiencias que dalgunha maneira foron transformadoras para min. Tamén quería coñecer o sur de Marrocos, onde vivín os últimos anos, moi preto das localizacións da película. Tiña ganas de filmar estes espazos, de filmar aos meus amigos…
A súa película trata máis da fe que da relixión …
Dio coma se fose un problema tratar da relixión e en parte enténdoo. Creo que a miña película trata ambas dimensións de maneira equilibrada, a esotérica e a exotérica, a interior e a exterior. Pertenzo a unha xeración cada vez máis desacomplexada con respecto ao sagrado, que sabe ir á esencia das relixións sen deixarse impresionar polas súas contradicións exteriores. Pero é certo que hai un pudor moderno que parece obrigarnos a diferenciar entre fe, relixión e espiritualidade, bastante perigoso. E isto tamén se ve na creación artística, para min un tipo de acto relixioso, pero que parece estar cada vez máis en decadencia cínica.
Eu quería facer unha película relixiosa, sendo consciente de que era unha misión algo suicida… Tratei de ir ao esencial, tanto no guión como na construción das imaxes. Creo que iso fixo que a película poida falar a públicos de diferentes culturas e ideoloxías, Mimosas é unha película moi desterritorializada. Por iso gústame cando din que é un western relixioso, xa que o significado etimolóxico da palabra relixión é “religar”, lembrar a orixe compartida de todo o que existe. É máis ben un “eastern”, dado que as personaxes de Mimosas viaxan cara ao leste… É unha película de aventuras físicas e metafísicas. A caravana viaxa fisicamente a través das montañas, alí as personaxes son perseguidas, pérdense, peléxanse… pero a viaxe é principalmente interior, como unha sorte de peregrinación.
Cal foi a súa intención ao utilizar eses vellos taxis que cruzan o deserto?
Falar das miñas intencións sería negar o poder das imaxes e do cinema, sería poñer a película á miña altura, cando precisamente o cinema e as imaxes sempre van máis aló do propio autor, que é un simple intermediario. Un aforismo de Cioran acompañoume ao longo da creación de Mimosas: “Entre a esixencia de ser claro e a tentación de ser escuro, imposible decidir cal merece maior consideración.”. Por suposto, como cineastas e comunicadores temos a esixencia e a responsabilidade de ser claros co espectador, de servirlle. Pero é precisamente o atender a este sentido da responsabilidade e do servizo o que me empuxou a confiar nas imaxes e a deixar moitos aspectos do filme na sombra. Porque o efecto das imaxes no espectador é verdadeiramente misterioso, máis aló da historia que nos conta a película… Todos sabemos que estas imaxes poden transformarnos en cuestión de segundos, todos o experimentamos nunha sala de cinema. E a todos habítannos imaxes desde hai anos, (algunhas máis benéficas que outras, iso si). Eu quería facer unha película cuxas imaxes acompañasen ao espectador máis aló da proxección, máis aló das emocións instantáneas, superficiais e volátiles que moitas veces temos no cinema. Non sei se é o que sucede coas secuencias dos taxis pero esa era a miña intención. Creo que cando rodamos esas imaxes había no set tal nivel de caos e tal aparente descontrol que permitiu que a película se fixese a si mesma, e que algo dese misterio do que falo habitara as nosas imaxes, algo inefable e imposible de explicar. Moitos espectadores non entenden que representan eses taxis, pero si senten que son algo diferente ao que entendemos por taxis, algo estraño e afastado. E gústame que sexa así. Que moitos espectadores entendesen de maneira moi natural que MIMOSAS é unha película que non hai que entender éncheme de felicidade como cineasta. Por que en xeral somos todos espectadores moi cartesianos, pasámonos as películas pelexando contra nós mesmos no canto de sentilas e deixarnos levar.
Ao mesmo tempo a súa película é unha fábula, unha historia épica onde os seus personaxes senten a fe e falan directamente sobre ela.
É certo. Shakib faino moito. A súa condición de “idiota” permite que poida dicir calquera cousa, un pode decidir se tomalo en serio ou non. Era para min a mellor maneira de poder falar de relixión abertamente, a súa “tolemia” protéxenos das miradas escépticas ou pseudomodernas. “Debes ter fe“, dille a Ahmed cando a caravana atravesa as gargantas das montañas do Atlas en busca dunha vía de paso. “Se as mulas non poden pasar a través do camiño, entón voarán…“, engade. Para Shakib sempre hai unha solución, aínda que sexa tola ou milagrosa. A aceptación positiva dos problemas é unha forma de fe. Pero a pesar de que as súas palabras falan acerca da fe, son máis ben a súa determinación, a súa graza e inocencia as que transmiten unha idea, ou un sentimento do que é a fe. O divino ou o inefable maniféstase a través do paradoxo das imaxes, pero faino tamén a través do amor.